فرآیند تولید چای ارتدوکس (Orthodox Tea) یکی از روش‌های سنتی و دستی تولید چای است که برای تهیه چای‌های با کیفیت بالا به کار می‌رود. این روش نسبت به روش‌های صنعتی و مدرن مانند “CTC” (Crush, Tear, Curl) که برای تولید چای‌های بسته‌بندی شده و حجیم استفاده می‌شود، زمان‌برتر و پیچیده‌تر است، اما به دلیل حفظ عطر و طعم طبیعی برگ‌های چای، در تهیه چای‌های مرغوب و ممتاز کاربرد دارد.
این تصویر فرایند صنعتی تهیه چای ارتدوکس را نشان می‌دهد که شامل ماشین‌آلات بزرگ و مدرن برای فرآوری برگ‌های چای در یک محیط کارخانه‌ای است.
این تصویر فرایند تهیه چای ارتدوکس را به صورت مرحله به مرحله نشان می‌دهد، از چیدن دستی برگ‌ها تا مراحل خشک‌کردن.
مراحل اصلی فرآیند تولید چای ارتدوکس به شرح زیر است:
چیدن برگ‌ها (Plucking):
برگ‌های چای به صورت دستی و به دقت چیده می‌شوند. این مرحله بسیار مهم است زیرا کیفیت برگ‌های برداشت‌شده بر کیفیت نهایی چای تاثیر می‌گذارد. در برداشت ارتدوکس، معمولاً برگ‌های جوان و لطیف گیاه چای انتخاب می‌شوند.
پژمرده کردن (Withering):
پس از چیدن، برگ‌ها روی سینی‌های بزرگی در معرض هوا قرار می‌گیرند تا رطوبت اضافی خود را از دست بدهند. این مرحله باعث نرم شدن برگ‌ها و آماده شدن آن‌ها برای مرحله بعدی می‌شود. پژمرده کردن معمولاً 12 تا 17 ساعت طول می‌کشد.
لوله کردن (Rolling):
در این مرحله، برگ‌های پژمرده‌شده به صورت دستی یا با استفاده از ماشین‌های خاص لوله و فشرده می‌شوند. این فرآیند باعث آزاد شدن روغن‌های طبیعی و عصاره‌های برگ چای می‌شود که در طعم و عطر چای نقش کلیدی دارند.
تخمیر (Fermentation) یا اکسیداسیون (Oxidation):
برگ‌های لوله‌شده در این مرحله به آرامی در معرض هوا قرار می‌گیرند تا فرایند اکسیداسیون انجام شود. مدت زمان اکسیداسیون بسته به نوع چای متفاوت است. برای مثال، در چای سیاه فرایند تخمیر یا اکسیداسیون کامل انجام می‌شود، در حالی که در چای سبز این مرحله به حداقل می‌رسد یا حذف می‌شود.
خشک کردن (Drying/Firing):
پس از اکسیداسیون، برگ‌های چای برای تثبیت کیفیت و متوقف کردن فرآیندهای شیمیایی، خشک می‌شوند. این کار معمولاً در دستگاه‌های خشک‌کن با حرارت انجام می‌شود و برگ‌های چای آماده مصرف می‌شوند.
درجه‌بندی (Sorting):
در آخر، برگ‌های چای بر اساس اندازه، شکل و کیفیت درجه‌بندی می‌شوند. چای‌های با کیفیت بالا به‌طور دقیق جدا می‌شوند و برای بسته‌بندی و فروش آماده می‌شوند.
ویژگی‌های چای ارتدوکس:
طعم و عطر متنوع: به دلیل استفاده از روش‌های سنتی، چای ارتدوکس عطر و طعم طبیعی و متنوعی دارد.
فرآوری دستی: برخلاف روش‌های صنعتی، در تولید چای ارتدوکس بیشتر کارها به صورت دستی انجام می‌شود.
کیفیت بالاتر: چای ارتدوکس به دلیل فرآوری دقیق و زمان‌بر، معمولاً کیفیت بالاتری نسبت به چای‌های صنعتی دارد.
این فرآیند به‌ویژه در کشورهایی مانند هند، سریلانکا، و چین که تولیدکنندگان عمده چای هستند، بسیار محبوب است و برای تولید انواع چای مانند چای سیاه، چای اولانگ و چای سفید استفاده می‌شود.
در حال حاضر تنها تولیدکننده چای ارتدوکس در ایران برند آلپاچی، کارخانجات چای سیاه مزگی می‌باشد.
